सत्यशोधक समाज स्थापनेच्या 151 व्या शतकोत्तर सुवर्ण महोत्सवी वर्षानिमित्त सत्यशोधकांचे अंतरंग क्रमशः

सत्यशोधक समाज स्थापनेच्या 151 व्या शतकोत्तर सुवर्ण महोत्सवी वर्षानिमित्त
सत्यशोधकांचे अंतरंग क्रमशः
कुलट श्यामराव सीतारामजी
इयत्ता तिसरीपर्यंत शिकलेले आणि वडिलोपार्जित शेती व्यवसाय करणारे सत्यशोधक श्यामराव सीतारामजी कुलट यांचा जन्म अमरावती जिल्ह्यातील भातकुली तालुक्यातील दाढी या गावी झाला, सत्यशोधक समाजाचे कार्य करत करत ब्राह्मणेतर पक्षाचे कार्यही त्यांनी केले, त्यांच्या पत्नी गयाबाई कुलट याही सत्यशोधकच होत्या,
‘सत्यशोधक समाजाचे अभंग’ (काव्य) आणि ‘भटजीच वधूचा नवरा अथवा पुरोहितांची पापे’ ही श्यामराव कुलट यांची ग्रंथसंपदा असून ‘सत्यशोधक समाजाचे अभंग’ ही ३० पृष्ठांची कवितांची एक पुस्तिका आहे. ही पुस्तिका करजगावकर सत्यशोधक कृष्णाजी कर्काजी चौधरी यांनी सुबोध छापखाना, अमरावती येथून प्रसिद्ध केली आहे. या पुस्तिकेत सत्यशोधक विचारांचे ६२ अभंग आहेत. ‘दीनमित्र’, ‘सत्यप्रकाश’, ‘विश्वबंधु’, ‘गरिबांचा कैवारी’ पत्रांमधून प्रस्तुत
अभंग प्रसिद्ध झाले आहेत, कुल यांच्या या काव्यसंग्रहावर अनेक सत्यशोधकांनी अनुकूल, प्रतिकूल प्रतिक्रिया नोंदविल्या आहेत. इ. स. १९२९ ला ‘दीनमित्र’ पत्रात ‘त्रियांचा सद्धर्म’ या शीर्षकाखाली त्यांचे चार अभंग प्रसिद्ध झाले आहेत. या अभंगातून स्त्रियांना उपास-तापास न करण्याचा सल्ला त्यांनी दिला आहे. ‘भटजीच वधूचा नवरा अथवा पुरोहितांची पापे’ ही कुलट यांची आणखी एक ४३ पृष्ठांची पुस्तिका १९३१ साली हनुमान प्रेस, पुणे येथून प्रकाशित झाली आहे. करजगावकर सत्यशोधक मी. तु. वानखडे यांच्या ‘ब्राह्मण आणि बहिष्कार’ या पुस्तिकेची दुसरी आवृत्ती कुलट यांनी २६ जुलै १९२३ रोजी सत्योदय छापखाना, करजगाव जिल्हा अमरावती येथून प्रसिद्ध केली.
दिनांक २६ जानेवारी १९३८ ला ‘दीनमित्र’ पत्राचा खास अंक ‘सिल्व्हर ज्युबली अंक’ म्हणून तरवडी, जिल्हा अहमदनगर येवून प्रसिद्ध झाला. ‘सत्यशोधक समाज आणि दीनमित्र ज्ञानौषधालय’ या शीर्षकाचा कुलट यांचा लेख या अंकात समाविष्ट आहे. या लेखात कुलट यांनी दीनमित्र पत्राला ज्ञानौषधालय आणि या पत्राचे संपादक मुकुंदराव पाटील यांना ज्ञानवैद्य म्हणून संबोधले आहे. कुलट यांनी ‘दीनमित्र’ पत्र आणि त्याच्या संपादकांना संबोधलेली संबोधने अत्यंत सार्थक आहेत महात्मा फुले चरित्रकार सत्यशोधक पंढरीनाथ पाटील यांच्याशी कुलट यांचा सत्यशोधक चळवळीच्या अनुषंगाने पत्रव्यवहार झाला आहे ते दाढी येथील सत्यशोधक शाखेचे सचिवही होते.
कुलट गयाबाई श्यामराव
गयाबाई श्यामराव कुलट या मौजे दाढी, तालुका भातकुली जिल्हा अमरावती येथील सत्यशोधक असून सत्यशोधक श्यामराव कुलट यांच्या त्या पत्नी होत. गयाबाई कुलट ह्या श्यामराव कुलट यांच्या हातात हात घालून सत्यशोधक चळवळीत कार्यरत असताना दिसतात. त्यांनी दाढी गावी सत्यशोधक महिला मंडळाची स्थापना केली होती. या मंडळाच्या वतीने इ. स. १९२९ सालच्या जानेवारी महिन्यातील संक्रांतीच्या दिवशी दाढी येथील सत्यशोधक महिलांचा मेळावा गयाबाईंनी आपल्या वाड्यात आयोजित केला होता.
या सत्यशोधकी महिला मेळाव्यात ‘स्त्री शिक्षणाची जरूरी’ आणि ‘स्त्रिया एका ठिकाणी जमल्यापासून फायदे’ या निबंधांचे वाचन करण्यात आले होते. तसेच सत्यशोधक छोटी भगिनी ‘गहिना पांडूजी पवार’ हिने या प्रसंगी ‘लेकराची आई’ या निबंधाचे वाचन केले होते. विशेष म्हणजे संक्रांतीनिमित्ताने होणाऱ्या पारंपरिक कार्यक्रमांना फाटा देण्यात आला होता.
संदर्भ दिनमित्र अंक -३०-१-१९२९
***शिवक्रांती टीव्ही
दिन बंधू न्यूज चैनल सबस्क्राईब करा लाईक करा बातमी व्हिडिओ शेअर करा फॉरवर्ड करा कॉमेंट करा आयकॉन बेल दाबा
अन्याय अत्याचार भ्रष्टाचार बेकायदेशीर काम होत असेल तर त्याची बातमी, आपल्याकडील विशिष्ट बातम्या लेख काही गुनिजन गुणवंत यांची यशोगाथा, समाज उपयोगी मार्गदर्शन लेख नोकरी विषयक बातम्या वाढदिवस रौप्य महोत्सव, सुवर्ण महोत्सव, अमृत महोत्सव, उद्योगधंदयांचे उद्घाटन यशस्वी उद्योगाची माहिती तसेच जाहिराती. न घाबरता न लाजता आपले लिखाण फोटो व्हिडिओ पाठवा आपल्या बातम्या निर्भीडपणे प्रसिद्ध केल्या जातील
संपादक सत्यशोधक शंकरराव लिंगे
७३८७ ३७७८ ०१ हा नंबर आपल्या व्हाट्सअप ग्रुप मध्ये ऍड करा

