आजचा दिनविशेष संत कबीर यांच्याबद्दल सविस्तर मराठीत माहिती सत्यशोधक शंकरराव लिंगे संत कबीराची प्रेरणा सर्वांनी घेतली पाहिजे संत कबीर (सुमारे इ.स. १४४० – इ.स. १५१८):

आजचा दिनविशेष संत कबीर यांच्याबद्दल सविस्तर मराठीत माहिती सत्यशोधक शंकरराव लिंगे
संत कबीराची प्रेरणा सर्वांनी घेतली पाहिजे
संत कबीर (सुमारे इ.स. १४४० – इ.स. १५१८):
संत कबीर हे मध्ययुगीन भारतातील एक महान संत, कवी आणि समाजसुधारक होते. त्यांचा जन्म वाराणसीजवळील ‘लहरतारा’ या गावात झाला, असं मानलं जातं. ते मूळतः विणकर समाजातील होते. त्यांच्या जन्माबद्दल अनेक कथा प्रचलित आहेत. काही मानतात की ते मुस्लिम विणकर दांपत्याला सापडले, तर काही जण त्यांना ब्रह्म जन्माचे मानतात.
त्यांची शिकवण:
कबीरांनी ‘राम’ आणि ‘अल्ला’ या दोघांनाही समान मानले. त्यांनी मूर्तिपूजेला आणि कर्मकांडांना विरोध केला. त्यांचे विचार अत्यंत सोपे, सरळ आणि जनसामान्यांना समजणाऱ्या भाषेत होते. कबीरांनी भजनं आणि दोहे (दोन ओळींची काव्यरचना) यांमधून आपल्या विचारांची मांडणी केली.
प्रमुख विचार: – ईश्वर सर्वत्र आहे, तो मंदिरात वा मशिदीत नाही, तर प्रत्येक माणसात आहे.
– जाती-पाती, धर्म, कर्मकांड या गोष्टींचा त्यांना तीव्र विरोध होता.
– त्यांनी सामाजिक समता आणि आध्यात्मिक साधनेवर भर दिला.
उदाहरणार्थ काही प्रसिद्ध दोहे:
> “साईं इतना दीजिए, जामे कुटुंब समाय।
मैं भी भूखा ना रहूं, साधु ना भूखा जाय॥”
> “पोथी पढ़ पढ़ जग मुआ, पंडित भया ना कोय।
ढाई आखर प्रेम का, पढ़े सो पंडित होय॥”
समाधी:
त्यांचा मृत्यू ‘माघर’ नावाच्या गावात झाला, जे उत्तर प्रदेशमध्ये आहे. एक आख्यायिका अशी आहे की त्यांच्या मृत्यूनंतर हिंदू आणि मुस्लिम अनुयायांमध्ये अंत्यसंस्कार कोणी करायचे यावर वाद झाला. पण जेव्हा त्यांनी त्यांचं शव उघडलं, तेव्हा फुलं सापडली. त्यामुळे काहींनी त्यावर समाधी बांधली आणि काहींनी कबरी.
संत कबीर यांचे विचार आजही तितकेच प्रभावी आहेत आणि ते हिंदू-मुस्लिम ऐक्याचे प्रतीक मानले जातात.
दिनबंधू न्यूज संपादक सत्यशोधक शंकरराव लिंगे 73 87 37 78 : प्रसांत चंद्र महलनोबिस आणि देवकी नंदन खत्री यांच्याबद्दल माहिती:
प्रसांत चंद्र महलनोबिस (1893-1972):
प्रसांत चंद्र महलनोबिस हे भारतीय सांख्यिकीज्ञ आणि वैज्ञानिक होते.
त्यांनी भारतीय सांख्यिकी संस्थेची स्थापना केली आणि भारताच्या विकासात सांख्यिकीचे महत्व अधोरेखित केले.
महलनोबिसने भारतीय सांख्यिकी कार्यालयाची स्थापना केली आणि भारतातील पहिला राष्ट्रीय सांख्यिकी सर्वेक्षण आयोजित केले.
त्यांचे काम औद्योगिक धोरणे आणि विकासाच्या योजनांसाठी आधारभूत ठरले.
देवकी नंदन खत्री (1861-1913):देवकी नंदन ख
आज, म्हणजेच जून २८, हा महान संत कबीरांच्या पुण्यतिथीचा दिवस आहे. कबीर का मृत्यू म्हणजेच ‘माघरमध्ये परिशीष्ट’ घटनानंतरचा मृत्यू, हा हिंदू–मुस्लिम ऐक्याचा प्रतीक म्हणून ओळखला जातो. त्यांच्या समाधीची जागा उत्तर प्रदेशच्या संत कबीर नगर जिल्ह्यातील माघर येथे आहे .
तसेच, आजच्याच दिवशी १९०१ साली सर्व क्रांतिकारक बांधव मोनी सिंग यांचा जन्म झाला. ते बांगलादेश (पूर्वी पूर्व पाकिस्तान) येथील कम्युनिस्ट आंदोलनाचे साहजिक नेता होते, आणि मुक्तीसंघर्षात ते महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणारे होते .
याशिवाय, आजच्या दिवशी एक धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वाची गोष्ट आहे: १९८७ मध्ये या दिवशी जैन संत अचार्य विद्यानंद मुनिराज यांना ‘आचार्य’ ही पदवी प्रदान करण्यात आली होती. त्यांच्या शंती आणि करूणेचा वारसा आजही जैन समाजात उजळून दिसतो .
तर आजच्या दिवशी या महात्म्यांच्या स्मृतींना आपण साजरे करू शकतो, त्यांच्या शिकवणुकीतून प्रेरणा घेऊ शकतो.
- आजचा दिनविशेष सत्यशोधक शंकरराव लिंगे दिनबंधू न्यूज संपादक 73 87 37 78 शून्य एक


